آموزش زبان ترکی آذری (آذربایجانی)



در زبان ترکی آذری هم اعداد از قواعدی مشابه با دیگر زبان ها و بلکه قواعدی ساده تر پیروی می کنند و کافیست از یک تا ده به صورت یکی یکی، از ده تا صد ده تا ده تا و از صد تا هزار صدتا صدتا بتوانیم بشماریم.


1= بیر

2= ایکی

3= اوچ (معمولا اوش تلفظ می شود)

4= دؤرد (معمولا ر تلفظ نمی شود)

5= بئش

6= آلتی

7= یئددی

8= سگگیز

9= دوققوز

10= اون

20= اییرمی

30= اوتوز

40= قیرخ

50= اللی

60= آتمیش

70= یئتمیش

80= هشتاد (در قدیم ان یا سهسان مصطلح بود ولی امروزه هشتاد کاربرد دارد)

90= دوخسان

100= یوز

1000= مین

1000000= میلیون

1000000000= میلیارد


در ادامه جدول افعال پرکاربرد زبان ترکی آذری را به همراه تلفظ آنها درج می کنیم؛ توجه داشته باشید که با حذف اخ» از اخر مصدرها، شکل امری افعال درست خواهد شد.
همچنین متذکر می گردد که جدول زیر بر اساس محاوره رایج در شهر مرند و بسیاری از شهرهای آذربایجان تنظیم شده و در کتاب ها و دیگر صفحات اینترنتی، ممکن است تفاوت اندکی ببینید.


آمدن : گلماخ

خندیدن: گولماخ

رفتن: گئتماخ

یخ بستن: دونماخ

گفتن: دئماخ

خوردن: یئماخ

بریدن: کسماخ

کشیدن: چهماخ

شستن: یوماخ

مالیدن: اووماخ

سوراخ کردن: دلماخ

پوشیدن:گیماخ


پاشیدن: سپماخ (م معمولا تلفظ نمیشود)

دوختن: تی

ایستادن:دورماق

بیهوش شدن:اویماخ

گذشتن: گئچمخ

ماندن:قالماخ

صبرکردن:دوزمخ

داخل شدن:گیرمخ

قهرکردن:دونمخ

مردن:اولمخ

پرشدن:دولماخ

شدن:اولماخ

کردن: اله مخ

گم شدن:ایتمخ

پژمرده شدن:سولماخ

انداختن:سالماخ

باریدن:یاغماخ

خوابیدن:یاتماخ

شناکردن:اوزمخ

بیدارکردن:اویاتماخ

بیدارشدن:اویانماخ

ورم کردن:شیشمخ

سیرشدن:دویماخ

دیدن:گورمخ

راندن:سورمخ

تاکردن لباس:بوکمخ

پیچ دادن:بورماخ

ریختن:توکمک

زاییدن:دوغماخ

نوشیدن:ایچمک

پاره کردن:جیرماخ

خریدن:آلماخ

گرفتن:آلماخ

Gəlmək

Gölmək

Getmək

Dunmaq

Demək

Yemək

Kəsmək

Çəhmək

Yumaq

Urmaq

Dəlmək


Geymək


Səpmək

Tikək

Durmaq

Oymaq

Geçmək

Qalmaq

Dözmək

Girmək

Donmək

Ölmək

Dolmaq

Olmaq

Eləmək

Itmək

Sulmaq

Salmaq

Yağmaq

Yatmaq

Üzmək

Uyatmaq

Uyanmaq

Şişmək

Doymaq

Görmək

Surmək

Bökmək

Burmaq

Tökmək

Duğmaq

Içmək

Cirmaq

Almaq

Almaq

دادن:وئرماخ

زدن:وورماخ

نوشتن:یازماخ

بدست گرفتن:توتماخ

حدس زدن:یورماخ

پیداکردن:تاپماخ

دانستن:بیلمخ

یدن:قاپماخ

ساختن:ائتمخ

نگاه کردن:باخماخ

دوشیدن:ساغماخ

حرف زدن:دینمخ

انداختن:آتماخ

فروختن:ساتماخ

سوارشدن:مینمخ

نمازخواندن:قیلماخ

بافتن:هورمخ

چشیدن:دادماخ

بوسیدن:اوپمخ

عرق کردن:ته رلمخ

پوسیدن:چورومخ

رسیدن:یتیشمخ

خشکیدن:قوروماخ

رقصیدن:اویناماخ

پیرشدن:قاریماخ

آتش گرفتن:آلیشماخ

چاییدن:اووشوومخ

صداکردن:سسله مخ

گریه کردن:آغلاماخ

یاددادن:بیلدیرمخ

کشتن:اولدورمخ

فرستادن:گوند ه رمخ

شکستن:سیندیرماخ

پرکردن:دولدورماخ

بلندکردن:قوؤزاماخ

داغ کردن:داغلاماخ

بستن:باغلاماخ

تعطیل کردن:باغلاماخ

تمام شدن:بیتمخ

درک کردن:آنلاماخ

بخشیدن:باغیشلاماخ

دوستداشتن:سئومخ

آشناکردن:تانیشماخ

آشناشدن:تانیش اولماخ

Vermək

Vurmaq

Yazmaq

Tutmaq

Yörmaq

Tapmaq

Bılmək

Qapmaq

Etmək

Baxmaq

Sağmaq

Dinmək

Atmaq

Satmaq

Minmək

Ğilmaq

Hörmək

Dadmaq

Öpmək

Tərləmək

Çürumək

Yetişmək

Qurumaq

Oynamaq

Qarimaq

Alişmaq

Üşümək

Səsləmək

Ağlamaq

Bıldırmək

Uldurmək

Göndərmək

Sindirmaq

Doldurmaq

Qovzamaq

Dağlamaq

Bağlamaq

Bağlamaq

Bitmək

Anlamaq

Bağişlamaq

Sevmək

Tanişmaq

Tanişo


یادگیری زبان بر اساس قواعد و گرامر، روش چندان خوبی نیست ولی به هرحال صرف افعال در هر زبانی از جمله ترکی آذری، گریز ناپذیر هست. همچنین با توجه به اینکه افعال در زبان ترکی از هجوم دیگر زبان ها، بیشتر مصون بوده اند، یادگیری معنی افعال مختلف باعث خواهد شد، گام بزرگی در یادگیری این زبان برداریم.

در فارسی ساده ترین شکل فعل، سوم شخص گذشته آن است که با افزودن دن و تن به مصدر تبدیل می شود، در زبان ترکی آذری، ساده ترین شکل فعل شکل امری آن است که با افزدون ماخ مصدرش ساخته می شود و با پسوندهای دیگر، دیگر صرف های آن.

مثلا گئتماخ یعنی رفتن، گئت یعنی برو

یا گلماخ یعنی آمدن و گل یعنی بیا

برای فهم بهتر این درس، بهتر است ابتدا معنی تعدادی فعل را یادبگیریم.

افعال پرکاربرد در زبان ترکی:




برای فهم زبان ترکی آذری، چند کلید اساسی وجود دارد که یکی از مهم ترین آنها اصل هم آهنگی اصوات می باشد. در این مطلب نمی خواهیم خیلی وارد بحث فنی شویم و صرفاً تلاش می کنیم تا با چند مثال کلیت را منتقل کنیم، بدیهی است که فهم بهتر این موضوع ضمن مکالمه و صحبت حاصل خواهد شد و مباحث فنی تر را باید به زمانی موکول کرد که زبان آموز به راحتی مکالمه می کند.
هم آهنگی اصوات به زبان ساده یعنی اینکه در یک کلمه، حرکت های پیش سر هم باید باهم هماهنگ باشد، این اصل باعث می شود کلمات غیر ترکی که وارد زبان ترکی شده اند، دچار تغییراتی شوند؛ مثلا امید در ترکی اومود یا اوموت تلفظ می شود. مثال دیگر مترف هست که در زبان ترکی موتوروف تلفظ می شود،
تغییر شکل پسوندها تحت تاثیر این اصل هم یکی دیگر از مثال های مهم می باشد؛ در زبان ترکی دو پسوند لر و لار برای جمع بستن به کار بسته می شود و اصوات کلمات تعیین می کند که کدام پسوند انتخاب شود. مثلا برای آت لار استفاده می شود و برای نوه، لر


آخرین ارسال ها

آخرین وبلاگ ها

آخرین جستجو ها